Previous Story
CHARENTS’ GRAMOPHONE Патефон ЧаренцаՉարենցի պատեֆոնը
Each and every exhibit of the Charents museum is a relic and has its story. Sometimes it seems that these objects share the fate of their owner.
After the arrest of Ye. Charents in 1937, Izabella, his wife, in order to be able to provide for their children, decides to sell some household items.
Izabella asks Regina Ghazaryan, a family friend, to sell Charents’ gramophone. Ghazaryan herself asks the same favor of Anzhela Mkrtumyan.
A few months after Charents’ arrest, his wife is arrested too and sentenced to exile.
Sensing dark clouds on the horizon (since she had hidden unpublished manuscripts by Charents), Regina Ghazaryan moves to Moscow, trusting Anzhela Mkrtumyan with the gramophone.
After the end of World War II, Regina returns to Yerevan. When inquiring about the fate of the gramophone , she learns that Anzhela has died, and that the gramophone is with her brother, Albert Mkrtumyan. Regina’s explanations regarding the ownership of the gramophone and all her requests for its return fall on deaf ears.
Then one day , in September 1999, the gramophone shows up at “ Vernissage”, the Yerevan open-air flea market. Albert Mkrtumyan himself had brought it there to sell it.
The same day, while strolling at the “Vernissage” , Hrant Babanyan, a close friend of Regina Ghazaryan, accidentally sees the gramophone and learns from its seller that it belonged to Charents. Babanyan verifies the seller’s statement with Regina, immediately pays the sum the seller was asking for and gives the gramophone as a gift to Regina Ghazaryan, who, in turn, donates it to the Charents house-museum.
Museum Researchers
Каждая из реликвий, хранившихся в музее, имеет свою историю. Иногда, кажется, что эти вещи разделяют судьбу своего владельца.
В 1937 году после ареста Чаренца его жена Изабелла решает распродать некоторые из вещей для того, чтобы прокормить своих детей. Она просит друга семьи Регину Казарян продать патефон Чаренца. Та, в свою очередь, с этой просьбой обращается к Анжеле Мкртумнян.
Спустя несколько месяцев после ареста Чаренца была сослана и его жена.
Регина Казарян, чувствуя, что над ее головой сгущаются тучи (она прятала авторские рукописи Чаренца), переезжает в Москву, оставив патефон у Анжелы Мкртумян. После окончания второй мировой войны Регина возвращается в Ереван . Она заинтересовалась судьбой патефона и ей удалось выяснить, что Анжела скончалась, а патефон находится у ее брата Альберта Мкртумяна. Безответными остаются, как объяснения Регины, кому принадлежит патефон, так и просьба вернуть его. В один прекрасный сентябрьский день 1999 года патефон вдруг появляется на ереванском вернисаже. На продажу его принес тот самый Альберт Мкртумян. В этот день один из друзей Регины Казарян, Грант Бабанян, прохаживаясь по вернисажу, случайно видит патефон и узнает у продавца, что последний принадлежал Чаренцу. Г. Бабанян уточняет у Регины подлинность этой информации и без замедления преобретает патефон, заплатив нужную сумму. Затем он дарит патефон Регине Казарян. А она, в свою очередь, передает патефон дому-музею Чаренца.
Թանգարանում պահպանվող յուրաքանչյուր մասունք իր պատմությունն ունի:
Երբեմն այդ առարկաները կարծես կիսում են իրենց տիրոջ ճակատագիրը:
1937-ին Ե. Չարենցի ձերբակալությունից հետո բանաստեղծի կինը` Իզաբելլան, երեխաների ապրուստը հոգալու համար որոշում է վաճառել որոշ իրեր:
Նա խնդրում է ընտանիքի բարեկամ Ռեգինա Ղազարյանին վաճառել Չարենցի պատեֆոնը: Այդ խնդրանքով վերջինս դիմում է Անժելա Մկրտումյանին:
Չարենցի ձերբակալումից մի քանի ամիս անց աքսորվում է նաև կինը:
Զգալով գլխին կուտակվող սև ամպերը (նա թաքցրել էր Չարենցի անտիպ ձեռագրերը), Մոսկվա է փոխադրվում Ռեգինա Ղազարյանը` թողնելով պատեֆոնը Անժելա Մկրտումյանի մոտ:
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Երևան է վերադառնում Ռեգինան: Հետաքրքրվելով պատեֆոնի ճակատագրով` տեղեկանում է, որ Անժելան մահացել է, և պատեֆոնը գտնվում է եղբոր` Ալբերտ Մկրտումյանի մոտ: Պատեֆոնի պատկանելության մասին Ռեգինայի բացատրությունները և այն վերադարձնելու խնդրանքները մնում են անպատասխան:
1999-ի սեպտեմբերյան մի գեղեցիկ օր Չարենցի պատեֆոնը հայտնվում է Երևանի «Վերնիսաժ»-ում: Այն վաճառելու էր բերել նույն Ալբերտ Մկրտումյանը:
Այդ օրը, «Վերնիսաժ»-ում շրջելիս, Ռեգինա Ղազարյանի բարեկամներից Հրանտ Բաբանյանը պատահաբար տեսնում է պատեֆոնը և վաճառողից տեղեկանում, որ այն Չարենցինն է: Հ. Բաբանյանը, Ռեգինայից ճշտելով վաճառողի հայտարարությունը, առանց հապաղելու վճարում է պահանջվող գումարը և պատեֆոնը նվիրում Ռեգինա Ղազարյանին: Վերջինս էլ այն հանձնում է Չարենցի տուն-թանգարանին:
Թանգարանի գիտանձնակազմ
Նյութը` Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարան ֆեյսբուկյան էջից
