Previous Story
«Սիրուշ մորս հիշատակին». Արմեն Մարտիրոսյանի բանաստեղծություններից
Posted On 23 Նյմ 2013
Comment: 0
Արմեն Մարտիրոսյան (1943 – 2009թթ.). բանաստեղծ, արձակագիր: 70-ականների գրական սերնդի լավագույն ներկայացուցիչներից մեկը: Ծնվել է 1943 թ. Վանաձոր
ում: Ավարտել է Խ.Աբովյանի անվան մանկավարժական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը: Աշխատել է Ռադիոհեռուստատեսության պետական կոմիտեում որպես խմբագիր: Այնուհետև աշխատել է «Հորիզոն», «Հայ զինվոր» թերթերում, «Նոր Դար» ամսագրում:
Նա իր շուրջ մեկ տասնյակ գրքերով, մասնավորապես «Բանաստեղծություններ», «Թռչուններ», «Շարակնոց», «Սիրո Շղթա», «Ներաշխարհի լռություն» բանաստեղծական ժողովածուներով եւ «Մազե կամուրջ» եռահատոր վիպերգությամբ արդեն ճշտել էր իր տեղն ու դերը հայ գրականության մեջ: Արմեն Մարտիրոսյանի բանաստեղծություններից շատերը թարգմանաբար լույս են տեսել տարբեր լեզուներով՝ ընդլայնելով տաղանդավոր բանաստեղծի ճանաչման սահմանները:
1986 թ.ին «Մազե կամուրջ» գրքի համար ստացել է Դ. Դեմիճյանի անվան ՀԳՄ մրցանակը: 1978 թ.-ին «Թռչուներ» ժողովածուի համար ստացել է ՀԼԿՄ կենտրոնական կոմիտեի մրցանակը:
1.
Զատիկն Արթնացումի ավետում է ծնունդն առավոտի, և Հարության կանչ է, և Համբարձման ծաղիկ,
և Հարության արդար մի շարական:
Եվ կբացվի դարձյալ
Իմ մենության դուռը սառցակալած,
մայրս ներս կմտնի
և միամիտ մաքուր, և մենակյաց`
իմ աչքերում սառած, իմ ձեռքերին սառույց
հավերժական հալոցք արարելու:
Ինչ-որ մեկը դարձյալ
փայտե իր հին խաչից կհամբառնա,
ինչ-որ մեկի համար ես կաղոթեմ
իմ աչքերի խնկոտ խորանի մեջ.
Հարություն է, և Տոն, և Համբարձման ծաղիկ,
և Քրիսոս հարյավ ի մեռելոց.
Ես հարություն առնող բոլոր մեռյալների
անեզրական ծովում
գնամ-իմ մայրիկին որոնելու:
Ինձ չխաբես հանկարծ, Արթնացումի Զատիկ,
և Համբարձման ծաղիկ, ինձ չխաբես.
այսօր Տոն է, իրոք, գերազանցիկ
և տոնական հանդես`
շիրիմներից հառնող Աստծո ընտրյալների:
Ես տեսնում եմ մորս փակված իմ աչքերով.
Իմ մայրիկը հողից հառնողների մեջ է`
շարականի նման անվերջ վերադարձող,
և մանկության մաքուր հարսնաքողով
ինձ այցի է գալիս`
իմ մենության դաշտում սառցակալած
հավերժական հավատք արարելու:
Եվ հողը չէր նրա հանգրվանը վերջին,
և այն խոսքը մաշված, անեծքածին,
թե` հող էիր, գնա և հող դարձիր նորից,
չի պատգամվել Աստծո ընտրալների համար,
բայց պատգամին հլու`
թվաց` տարանք մորս և պահ տվինք հողին,
այնինչ տանում էինք մեր ձեռքերի վրա
դեպի օրորոցը վերերկրային,
դեպի օրորոցը`
աղոթքի պես հյոսվող հարսնաքողի:
2.
Ահա կգա Աստծո իրիկունը բարի,
մայրս լուռ կարթնանա իր մութ դամբարանում
և առաջվա նման կլվանա նորից իմ շորերը`
վրան կպչուն մեղքի բազում պիսակ և բիծ:
Մայրս կլվանա իմ շորերը նորից
իմ մաքրության փոքրիկ առվակի մեջ:
Մեղավոր չեմ, մայր իմ, ինձ հավատա,
դա պարզապես այս չար ժամանակի
ոտնահետքն է դաջվել իմ շորերին`
կպչուն, կեղտոտ, կպչուն և վարակիչ:
Մեղավոր չեմ, մայր իմ, բայց ակամա
քարշ եմ գալիս այս հին, մաշված փողոցների
արատներից սառած և վարակիչ փոշում`
մեղավորի նման պիսակավոր:
Նույնիսկ արեգակն է ժանգակալում, մրսում`
պատված ամպափոշու անանց վարագույրով`
այս մեղավոր երկրում հերկ անելիս:
Առանց քեզ, մայր, ասա,
ուրիշ որտե՞ղ գտնեմ
ես կոհակվող լույսի փոքրիկ մի Մեղրագետ,
որը հոսի հանդարտ
Մեղքի Գետի միջով անպարագիծ
և առաջվա նման
մնա մաքուր, և լույս և, և կատարյալ անբիծ:
Առանց քեզ, մայր, հիմա
հիշողության երկար այս պարանին
քո լվացքն է փռված,
չհավաքված, և չոր, և կատարյալ մաքուր:
Չկտրվի հանկարծ և չկորչի՜ հանկարծ
Քեզ հետ կապող
իմ տեսիլքի միակ այս պարանը,
որ անսահման թվա քո լվացքը փռված,
որ կատարյալ մաքուր թվան իմ շորերը,
իբրև չժանգոտող, պողովատիկ պատյան,
իբրև ամենօրյա ապաշխարանք`
կպչուն մեղքի, փոշու այս վարակիչ օդում,
որովհետև հիմա` երկնքի բաց ծովում
դարձյալ նույնը, նո՛ւյնն ես դու անելու.
դու հեռացար` այս ծեր արեգակի կպած
մեղքի պիսակ ու բիծ լվանալու:
