Մայրիկը մեռնում էր:

Այնպես, ինչպես ապրել էր, զուսպ, առանց որևէ մեկին նեղություն տալու: Ես նայում եմ նրան. սպիտակ սավանների մեջ պառկած, հեզիկ, մաքուր, խաղաղ, մեն-մենակ մահվան դեմ, քանի որ հիմա գիտեմ, որ մարդը մեռնում է մենակ: Չգիտեմ ինչու, այս անսահման վշտի պահին, երբ արցունքները խեղդում են, բավական է մի աննշան շարժում, որ թափվեն այտերիս, ես հիշեցի այն մեծ ողբերգությունների մասին, որոնց հերոսներն արտասանում են վերջնական խոսքեր և սպասում են խոսքի վերջակետին, որպեսզի ընդմիշտ փակեն աչքերը: Դա խաբերություն է, որ այսօր վրդովում է ինձ: Մարմնի մեծ մեքենան խափանվում է: Զարկերակների, երակների, անոթների ցանցը հրաժարվում է արյունը տանել դեպի սիրտն ու ուղեղը, և դեռ ուզում ենք, որ հոգեվարքի վիճակում մարդիկ արտահայտվեն Ռասինի կամ Շեքսպիրի նման: Ոչ, մայրս այլևս չէր խոսելու:

Նրա խեղճ, նիհարած մարմինը, որ ցնցվում էր ընդհատ ու խզվող շնչառությունից, հուսահատ կերպով աշխատում էր մի քիչ թթվածին ընդունել և էլի մի քանի րոպե մնալ ինձ հետ:

Չնայած կորցրած տասը կիլոյին, նա դարձյալ ընտանեկան սիրո իմ մեծ «լեդին» էր, իր նուրբ, աղջկական մաշկով, որի վրա ոչ մի կնճիռ չկար:

Երբ նրան հաճոյախոսություն էին անում ժամանակի նշանների այդ բացակայության համար, նա որոշ սեթևեթանքով պատասխանում էր. «Գիտեք, ես երբեք դեմքս չեմ խնամել, նույնիսկ շպար չեմ գործածել: Երբեք: Հենց այդ քիմիական նյութերն են ավերում մաշկը»:

Հաճախ եմ լսել, որ ծանր հիվանդի մասին ասել են. «Ախ, եթե տեսնեք, ուղղակի անճանաչելի է դարձել»:

Ես մտածել եմ, թե տխուր բան է, որ մարդը, փոխելով մարմնի ուրվագծերն ու ծավալը, դատապարտվում է անճանաչելիության վիհին:

Պիտի որ այդ «անճանաչելին» քիչ բան թողած լինի մեր հիշողության մեջ, երբ մեր կողքին է եղել, երբ ասել, խոսել, ծիծաղել է մեզ հետ, մի քանի կիլոյի հետ:

Մահվան ուրվականը անզոր է նարնց դեմ, ովքեր օժտված են գերագույն շնորհով. պահպանելու ներքին, փոքրիկ լույսը, քանի դեռ կան աչքերը, հայացքը, ժպիտը:

Անրի Վերնոյ «Մայրիկ»