Previous Story
Հրաչուհի Փալանդուզյան. ՄՇՈՒՇ (մաս 18)
Սկիզբը՝ նախորդիվ
Վիպակ
18.
Նոր նախարարները, նոր տեղակալներն ու վարչությունների պետերը ժամանակ առ ժամանակ հերթագայում են, ես որպես ավագ փորձագետ մնում եմ իմ տեղում: Ամբողջ ցերեկը շրջապատված եմ մարդկանցով, խոսում եմ, բացատրում, խորհուրդներ տալիս, սրճում, կատակում, վիճաբանում, այդքանից հետո տանն ինձ սպասում են ծածկոցը գլխին քաշած Ավետն ու երեխաներիս ծայր չունեցող դպրոցական-տղայական հոգսերը:
Մի օր հետաքրքիր դեպք պատահեց, աշխատավայր եկավ Վազգենը: Առանց դեմքին նայելու հասկացա, որ Մարինեն նրան հանդիպել է: Ընդմիջման ժամն է, իջանք մոտակա զբոսայգի, նստեցինք սրճարանում: Հիմարի նման հուզվել եմ, բարեբախտաբար նրա աչքերից նախկին կիզիչ կրակն անհետացել է, դա օգնեց, որպեսզի
սիրտս կանոնավոր զարկի, դեմքիս էլ վերադառնա բարեկամական ժպիտը: Ամբողջ տեսքը վկայություն է գործազուրկ, ընտանիքատեր մտավորականի անճարակության: Իհարկե, Ավետ չի լինի, նա տեղը պարապ նստող մարդ չէ, բայց զգացվում է, որ կարիքը նրա մարդկային հպարտության դեմ էլ է կռվի բռնվել:
— Ճերմակ վարդը հիշո՞ւմ ես,- հարցրեց աչքերիս նայելով:
— Օ, իհարկե, բայց ճակատագիրս Կռատուկը որոշեց:
Այլ բան հասկացավ.
— Ես երբեք չեմ հավատացել քո մասին լսածներիս, ու պատճառը դա չէր, որ ընդհատակ անցա:
— Ընդհատա՞կ, մինչ այդ բեմահարթակո՞ւմ էիր:
— Այո, կյանքի բեմահարթակում էի ու հավատում էի սիրո հաղթանակին:
— Դե, դա գրքերում է լինում, երևի գրողները հորինել են, որ իրականությանը տոկալը տանելի լինի:
— Ես ոչինչ չէի հորինել, ինձ համար սերը մաթեմատիկական բանաձև է՝ երկու անգամ երկուսը հավասար է չորսի:
— Եկ մանկությունը չհիշենք, երեխաներ էինք, խակ պտուղներ, աշխարհից ոչինչ չէինք հասկանում, ինչ եղել է՝ անցել է: Ես քո մասին լավ կարծիք ունեի, հիմա էլ ունեմ:
— Շնորհակալ եմ, բայց միևնույն է, պետք է ներողություն խնդրեմ:
— Ի սեր Աստծո, դա այդքան մեծ նշանակության արժանի չէ, կյանքում մտահոգվելու այնքան բան կա, եղածը մի մանրուք է, ո՞ւմ հետ չի պատահում:
— Դու շատ մեծահոգի ես, ուրիշ կերպ հնարավոր չէր: Համենայնդեպս այսքան տարիներ անց ես ուզում եմ իմանալ՝ դու… այսինքն ես քեզ համար սովորական մե՞կն էի, թե… ինչպես դու ինձ համար՝ երազանքների կիզակետ:
Նա սևեռուն ինձ է նայում, ծանոթ կրակը վերադարձել ու այրում է: Քաջաբար դիմանում եմ: Այս մարդուն պետք է ընկերաբար ճանապարհել, նա խառնում է հոգեկանս, ես նրա հետ իրականության զգացողությունը քիչ է մնում կորցնեմ: Իբրև թե ճակատագրի խաղերը վաղուց հասկացած մեկն եմ՝ կեղծեցի.
— Ես Ավետին վաղուց էի սիրում, ու նա դարձավ իմ կյանքի տղամարդը: Ահա ամբողջը: Նա լավ ամուսին է, լավ հայր է, ես էլ գլխովին խրված եմ աշխատանքային ու տնային գործերում: Դու այդ… կիզակե՞տ ասացիր, թո՛ղ դա, ցնորքներով պետք չէ ապրել:
— Իսկ եթե ունեցածդ մենակ ցնորքնե՞րն են:
— Այդպես մտածելը հենց առաջին ցնորքն է, հայ տղամարդուն վայել չէ:
Հոգեբանական գիտությունների թեկնածու Սուսաննա Անդրանիկյանն էլի խոսեց, վերջում սուրճի համար շնորհակալություն հայտնեց ու արագ հեռացավ: Դե, այսպիսին եմ, ոչ սեթևեթանք, ոչ արտիստական հառաչանքներ, ուղղահայա՛ց մի գիծ: Իհարկե, երկար ժամանակ պետք եղավ, որ գլխիցս վռնդեմ նրա բառերը, դրանք իշամեղվի համառությամբ գալիս են ու հիշողությունս բզկտում հատկապես գիշերները, երբ Ավետը բազմաժամյա մրափից հետո վեր է կենում, խոհանոցում դեգերում:
Մեկ էլ կատարվեց անսպասելին, ծանոթներիցս մեկի միջոցով նրա համար նախագծային մի հիմնարկում ճարտարապետի հաստիք ճարվեց: Փրկություն էր, որ եկավ, հազար ու մի հոգսի մեջք կոտրվեց, երեխաներիս դեմքին գույն եկավ: Ավետն իհարկե նույն քչախոսն է, ընտանեկան բոլոր խնդիրները ես առաջադրում, ես լուծում եմ: Հոգնում եմ, անասելի հոգնում, շաքարն էլ մի կողմից: Կտրվել եմ բոլոր հարազատներից, հին ընկերուհիներից, չեմ ուզում մեկի աչքին երևալ, հարցերի պատասխանել, սուտ ժպտալ ու կյանքս գովաբանել: Թող ամեն ինչ մնա՝ ինչպես կա, ես կենսախինդ, կատակասեր, ժպտուն էակ եմ, շուրջբոլորս բարություն եմ բաշխում, կոտրված սրտեր բուժում և խնդիրների լուծման ամենապարզ տարբերակները գտնում:
Աշխատանքիս զուգընթաց համակարգչիս մեջ բացած ֆայլում նշումներ եմ անում: Այդքան մարդու հետ հանդիպումներից, զրույցներից, հաճախ բռնկվող վեճերից հետո մտքի կուտակումներ եմ ունենում, դրանք հարկավոր է պարպել: Չեմ մտածում, թե մի օր պետք կգան, գիտությունն ինձ համար մնում է երթուղու անցած կայարան: Ինչպես իմ, Արամի գիրքն էլ եմ հուշերիս կծիկում լավ թաքցրել, տպագրելու հնարավորություն չունեմ, ի՞նչ անեմ…
Շարունակելի
