«Ժամանակը կերտողները» նախագծի շրջանակներում այսօր կզրուցենք բանաստեղծ, արձակագիր ՀԱՅԿ ՍԻՐՈՒՆՅԱՆԻ հետ:

—Ինչպե՞ս սկիզբ առավ Ձեր ստեղծագործական ուղին:

-Պատահական՝ աչքերի սառելու պես, կամ քթի տակ մի հին երգ դնդնալու նման։ … Փոքր էի, 5-6 տարեկան, երբ գրեցի իմ առաջին բանաստեղծությունը։ Կոչվում էր «տունդ շինվի, գնդակ»։ Ընդհանուր առմամբ դա մի զավեշտ էր, որ հայրս ցնծությամբ պատմում էր ամենուր, իսկ ես ոգևորվում ու սկսում էի նոր բաներ խզբզել։

—Կխոսե՞ք Ձեր ստեղծագործական ձեռքբերումներից:

—Մի մռայլ երեկո էր, հանկարծակի սկսված ցեխ ու կատաղի սելավ։ Արագ-արագ իջա մետրո, և դատարկ ու խոնավ պատերին հենված մի աղջիկ էր՝ ձեռքին իմ գիրքը։ Ես հիշում եմ նրա ձեռքի մեղմությունը, երբ թաց մազերն էր ականջի

ետևը տանում։ Չգիտեմ ինչու, վախեցա, որ կճանաչի, և արագ դուրս եկա։ Բաղրամյանի մետրոյից ոտքով տուն գնացի։
… Հորեղբայրս իմ իրեն նվիրված բանաստեղծությունը շշնջաց իր հորեղբոր ականջին, և նա ժպտաց… Մի քանի օր անց հորս հորեղբայրը «հարեավ ի Տեր»։
Այսպիսի բաներով եմ թաքուն տարվում։ Իսկ ընդհանրապես մրցանակների մարդ չեմ։ Ձեռքբերումս բարի համբավն է, որ փառք Աստծո վայելում եմ ինձ ճանաչողներից։

— Ձեր արձակն ու բանաստեղծությունները նույն թեմատիկա՞ն են զարգացնում:

—Դժվար թե։ Կամ գուցեև։ Չեմ կարող ասել։ Բանաստեղծությունն իմ կարծիքով թռիչք է, մեգաապրում, անքաշ զգացմունք ու վարակիչ տենդ։ Արձակը լոք չէ, ծառուղի է, որ պիտի անցնես հանդարտ, մանրաքայլ, մանրամասն տնտղելով։ Իսկ ես սիրում եմ այս ամենը խառնել, խճճել, փորձել, թե ինչ է ստացվում՝ ընթերցողը կասի։

— Ի՞նչ առաքելություն ունեք Դուք՝ որպես հայ և որպես մասնագետ:

—Գրել։ Հիմա՝ գրել։ Հետոն երջանիկ դիպվածով անհայտ է, և ես ուրախ եմ, որ անհայտ է։

-«Կրթված կանայք հասարակության համար գանձ են»,-ասել է ՄխիթարԳոշը: Դուք ինչպե՞ս կմեկնաբանեք այս միտքը:

—Միանշանակ։ Կինը կատարելություն է իմ աչքերին, կամ իմ աչքերով։ Միևնույն է։ Բայց ասեմ նաև, որ կնոջ արհեստական «բարձրացմանն» էլ եմ դեմ։ Հայերիս մեջ երբեք կնոջ ստրկություն չի եղել, ինչպես հիմա տենդենցի ուժով փորձում են «ազատել» տղամարդու ճանկերից։
Առանձնակի հրապուրիչ է, երբ կինը գաղտնություն է ունենում իր մեջ։ Այնպես, որ հավերժ ուսումնասիրես ու չբացահայտես։ Կնոջ առեղծվածն ու առասպելն եմ սիրում։

— Ինչ է տալիս մեզ՝ հայերիս, գերմանացի գիտնական Հենրիխ Շլիմանի այն վկայությունը, թե. «Եվրոպայի դժբախտությունն այն էր, որ նա որպես քաղաքակրթական հիմք ընդունեց Հունաստանը, և ոչ Հայաստանը»:

—Ցավալի է։ Հայոց հեթանոսական մշակույթի ավերումը, իբրև հայ, համարում եմ իմ անձնական դժբախտությունը։ Ինչե՜ր ենք ունեցել և ի՜նչ է մնացել։

— Ո՞րն է Ձեր գաղափարախոսությունը:

-Ապրել։ Բայց ոչ թե ուղղակի, ոչ թե «իլայի», այլ ապրել՝ լինելով սպասված, սիրելի և պիտանի։ Ապրել և կյանքի խորդուբորդություններն անցնելով մի երկու խիճ շպրտել այսուայն կողմ, որպեսզի նշմարվի թեկուզ մի նեղլիկ արահետ։

—Մերօրյա իրականությունն ինչպե՞ս է արտացոլվում Ձեր ստեղծագործություններում:

-Կարծում եմ՝ արտացոլվում է։ Թե ինչպես՝ բարդ է ասել։ Համենայնդեպս ես կդժվարանամ։ Ընթերցողի երևակայությանն եմ թողնում։

—Ի՞նչն է խանգարում մասնագիտական ունակությունները իրականացնելուն:

-Պատեհապաշտ, ծնկող, փառաբանող, քծնող, անհարկի հաճոյացող չլինելս։ Այսքանով հանդերձ միայն երջանիկ եմ։

— Ձեր վերաբերմունքը այսօրվա իրականությանն ինչպիսին է։

-Սպառնական, դողէրոցքային։ Ուրիշ ինչպե՞ս լինի, երբ Հայաստանը աղմկոտ ունայնության մեջ է, ժողովուրդը՝ կործանարար թմբիրի, իսկ աշխարհի լացը, մեծ հաշվով, խաչակրաց արշավանքից այս կողմ էլ չի գալիս։ Ողբերգական է մեր վիճակը։

— Ինչպիսի՞ հայրենիք կցանկանայիք ավանդել գալիք սերունդներին:

-Հաղթանակած, առանց պարտքի (ոչ միայն փողի տեսքով), ամբողջական, հուռթի, կանաչ, երազային, հեքիաթային, կարճ ասած՝ ավանդապատումների երջանիկ թագավորությունը։

ՄԱԳԱՂԱԹՑԻ