LavashЛавашԼավաշ
Traditionally the dough is rolled out flat and slapped against the hot walls of a clay oven.. While quite flexible when fresh, lavash dries out quickly and becomes brittle and hard. The soft form is easier to use when making wrap sandwiches; however, the dry form can be used for long-term storage (almost one year) and is used instead of leavened bread in Eucharish traditions by the Armenian Apostolic Church. In villages in Armenia, the dried lavash is stacked high in layers to be used later, and when the time comes to rehydrate the bread, it is sprinkled with water to make it softer again. In its dry form, left-over lavash is used in Iran to make quick meals after being rehydrated with water, butter and cheese. In Armenia the dried bread is broken up into Khash . Fresh lavash is also used with kebabs to make durum wraps or in Armenia to make burum which are wraps with herbs and cheese. According to the Encyclopedia International, “Common to all Armenians is their traditional unleavened bread, lav-ash, which is a staple in the Armenian diet.”
Lavash is made with flour , water, and salt . The thickness of the bread varies and depends on how thin it’s rolled out. Toasted sesame seeds and/or poppy seeds can be sprinkled on before baking.
It is the most widespread type of bread in Armenia, Azerbaijian and Iran .
In Kashmir it is known as Lavase. It is one of the basic bread products and Kashmirip people consume it on a regular basis for breakfast. As a tradition, Kashmiri Pandits distribute lavase among neighbours, friends and relatives on several occasions as a symbol of good omen and abundance of food. Lavase pieces with green walnut kernels folded between them are considered a delicacy.
It is also known in English as lahvash or cracker bread.Лаваш — пресный белый хлеб в виде тонкой лепёшки из пшеничной муки, распространённый преимущественно у народов Кавказа и в других регионах Ближнего Востока .Именуется также как «армянский ломкий хлеб», «ломкий хлеб», «параки».
Лаваш — блюдо армянского происхождения. Первым печным хлебом на земле были пресные лепешки, а армянский лаваш по всей вероятности больше всего напоминает их по вкусу. Согласно Армянской советской энциклопедии, слово “лаваш” состоит из древне-армянских корней лав (хороший) и (х)аш (еда). Согласно «Этимологическому словарю тюркских языков» слово «лаваш» не имеет общепризнанной этимологии: первая часть «лав», вероятно, заимствована из китайского или арабского языка. Вторая часть «аш» имеет тюркское происхождение и означает «еда», «пища». Само же слово «лаваш» заимствовано многими кавказскими языками из тюрского. При этом, по мнению Вильяма Похлебкина, часть блюд, получившие тюркские наименования, могут быть армянскими или грузинскими по происхождению и содержанию.
Во многих регионах Армении сохранился древний обычай: выпекать лаваш впрок, на 3-4 месяца. Лаваш предварительно высушив складывают в стопки и хранят. Перед употреблением он смачивается водой и на полчаса укрывается полотенцем, после чего он вновь становится мягким и готовым к употреблению. В качестве аперитива мягкий лаваш используется вместе с сыром и укропом в завёрнутом виде — и называется «дурум» на армянском языке .
Лаваш представляет собой плоскую, очень тонкую 0.2-0.5 см, овальной формы лепёшку более или менее стандартного размера, около 90-110 см длиной, шириной около 40-50 см, весом не более 250 грамм.Хранится лаваш в подвешенном состоянии по одной штуке до остывания, после остывания укладывается в стопки по 8-10 рядов. На воздухе он быстро высыхает и в сухом виде может храниться очень долго.
Мане Дунамалян Լավաշը, հայերի հիմնական հացն է, որը թխում են թոնիրում։ Այն անալի սպիտակ հաց է, որը պատրաստվում է ցորենի ալյուրից բարակ բլիթների տեսքով։
Հին ժամանակներում՝ առավելապես Հայկական լեռնաշխարհի երկրներում երկար ժամանակ թարմ հաց ունենալ ու համար ստեղծվեց լավաշը։ Գաղափարը կայանում էր նրանում, որ սովորական հացը թխելուց հետո կարելի է օգտագործել շատ սուղ ժամանակաընթացքում, իսկ լավաշը պատրաստելուց հետո կարելի է երկար պահել և այն չի փչանա։ Լավաշի չորանալուց հետո նրա վրա ցանում էին ջուր և նա փափկում էր ու նորից դառնում օգտագործման ենթակա։ Այն պատրաստում են թոնրում :
Պատրաստման եղանակը
Ալյուրից, գոլ ջրից, խաշից (թթխմորից) և աղից լավաշ պատրաստելու համար խմորը հունցում են ու դնում տաք տեղ խմորման համար։ Խմորումն ավարտելուց հետո խմորը բաժանում են 300-400 գրամանոց գնդերի և գրտնակով բացում 3-4 մմ հաստության երկար և լայն թերթիկներով։ Լավաշ թխելիս, խմորի գունդը սկզբում գրտնակում են, հետո օդի մեջ, մի ձեռքից մյուսին գցելով, քաշում- ձգում- բացում են։ Թոնրատնից դուրս չբերված թարմ լավաշի բույրը արբեցուցիչէ։